Regelmatig hoor en zie je dat konijnen samen met cavia’s gehouden worden. Het ziet er namelijk best gezellig uit en kunnen soms zo lief tegen elkaar aan liggen. Wat echter vaak vergeten wordt, is dat het totaal verschillende dieren zijn. Ze spreken een andere taal, eten ander voedsel en kunnen elkaar ziek maken en verwonden. Verstandig is het dus zeker niet om konijnen en cavia’s samen te houden.
“Maar het gaat al jaren prima!”
Mensen die konijnen en cavia’s samen houden, zeggen vaak dat het prima gaat en ze al jaren samen zitten. Soms zaten ze zelfs in de dierenwinkel al bij elkaar, wat het doet lijken dat konijnen samen met cavia’s prima kan. Het kan ook goed gaan in onze ogen, maar waarom je het toch beter niet kunt doen lees je in onderstaande 6 redenen.
“Maar mijn konijn/cavia tolereert geen soortgenoten!”
Vermoedelijk is er niet op de juiste gekoppeld, waardoor het knokken werd. Of er is goed gekoppeld, maar het klikte niet en is de hoop opgegeven, waardoor het konijn/de cavia de stempel krijgt “tolereert geen andere konijnen/cavia’s”. Lang niet alle konijnen vinden elkaar even leuk. Mislukt een koppeling? Probeer het dan met een ander konijn, net zo lang tot je konijn een ander konijn accepteert. In ieder geval is het geen reden om konijnen samen met cavia’s te zetten.
→ Lees hier meer over konijnen koppelen
#1. Ze begrijpen elkaar niet
Konijnen en cavia’s spreken een andere (lichaams)taal. Een konijn snapt niets van de geluidjes die de cavia maakt, terwijl de cavia misschien wel iets duidelijk wilt maken (iets niet prettig vinden, pijn hebben etc). Andersom begrijpt de cavia de lichaamstaal van konijnen niet: ze praten niet terug zoals cavia’s dat wel doen. Het onbegrip kan leiden tot agressie, waarbij vooral de cavia erg kwetsbaar is (lees verder bij reden #5). Konijnen wassen elkaar. Cavia’s vinden dat lang niet altijd fijn en kunnen dus geïrriteerd reageren, waar het konijn niets van zal begrijpen.
#2. Ze zijn eenzaam
Konijnen en cavia’s hebben vrijwel niets aan elkaars gezelschap: ze kunnen niet met elkaar communiceren. Zie het als een mens met een aap in een kamer: beide zijn groepsdieren, net als konijnen en cavia’s. Even met een aap kroelen is leuk, maar uiteindelijk begrijp je elkaar niet en verlangt beide naar een eigen soortgenoot. Cavia’s en konijnen zijn sociale groepsdieren en zijn dus pas écht gelukkig als ze een soortgenoot als vriendje hebben.
→ Waarom minimaal twee cavia’s?
→ Waarom twee konijnen?
#3. Ze eten ander voedsel
Omdat cavia’s zelf geen vitamine C kunnen aanmaken, hebben zij speciale caviabrokjes nodig. Ook mogen zij veel meer eten en kunnen zij meer verdragen dan konijnen. Cavia’s kunnen meer groenten veilig eten dan konijnen. Als het konijn continue kan mee-eten met cavia’s, worden zij al snel veel te dik of krijgen zij maag- en/of darmproblemen.
#4. Konijnen kunnen cavia’s doodziek maken
Konijnen dragen van nature een bacterie (bordetella bronchiseptica), welke cavia’s doodziek kunnen maken. Cavia’s zijn erg gevoelig voor deze bacterie, welke luchtweginfecties veroorzaakt. Wanneer je hier niet op tijd bij bent, sterft de cavia al na enkele dagen.
→ Lees hier meer over deze bacterie.
#5. Konijnen kunnen cavia’s ernstig verwonden & traumatiseren
Wanneer konijnen en cavia’s elkaar niet begrijpen, kan er agressief gereageerd worden. Omdat konijnen veel groter en sterker zijn, zijn cavia’s dan vaak het slachtoffer. Konijnen kunnen dominant gedrag vertonen door de cavia te berijden, met alle gevolgen van dien. Konijnen willen nog weleens stampen of trappen, waarbij de cavia (soms zelfs onbedoeld) ernstig gewond kan raken. Door dergelijke voorvallen kunnen cavia’s natuurlijk ontzettend angstig van worden of zelfs in shock raken.
#6. Cavia’s kunnen niet zo goed tegen kou
Konijnen worden vaak het gehele jaar door buiten gehouden. Zij kunnen erg goed tegen kou mits zij hun wintervacht ontwikkeld hebben, uit de wind zitten en voldoende stro (en een vriendje!) hebben om zich warm te houden. Zelfs wanneer het vriest! Cavia’s kunnen zich minder goed warm houden. Wel kunnen ze goed tegen kou, maar wanneer het gaat vriezen, beginnen cavia’s toch wel erg te bibberen en halen vele baasjes ze naar binnen. Niet handig dus als je konijnen en cavia’s bij elkaar hebt zitten!
Heb je al een konijn samen met een cavia?
Het advies is dan om ze uit elkaar te halen, te zorgen voor gescheiden verblijven/hokken en beide een eigen soortgenootje geven. Wil je geen 2 konijnen én 2 cavia’s? Overweeg dan de cavia of het konijn naar een opvang te brengen, waarna je het overgebleven dier in de opvang laat koppelen aan een soortgenoot.
→ Lees hier meer over konijnen koppelen
Headerfoto © Guinea Pigs Adventures
Een mooie aanvulling op een documentje dat ik ook al eens schreef, en hieronder zal delen. Alleen één ding spreek ik tegen: ook cavia’s kunnen tegen kou en kunnen jaar-rond buiten gehouden worden, mits ze beschutte tochtvrije schuilplekken hebben die van de grond af staan (geen optrekkende kou) en genoeg hooi om in te kruipen.
“Steeds weer hoor je over konijnen en cavia’s die samen leven. En mensen die stug zeggen dat het kan ‘want het gaat bij hen ook al jaren goed’. Ja, het kan inderdáád jaren goed gaan, maar eigenlijk zijn deze dieren niet geschikt om samen te wonen.
Ten eerste het voer. In caviavoer zit extra vitamine C, wat door de jaren heen een te zware belasting op de nieren van konijnen geeft. Geef je echter konijnenvoer, dan zit daar vrijwel altijd anti-coccidiose in, wat voor cavia’s weer een te zware belasting voor de darmen is bij langer gebruik. Cavia’s hebben bovendien een veel snellere verbranding en hebben relatief veel voer nodig, wat eigenlijk altijd klaar moet staan, terwijl je konijnen al snel te dik voert als je veel voer geeft en eigenlijk maar 1x per dag de dagportie moet geven. Een van beide doe je dus te kort als je ze samen houdt: of je geeft de een te veel, of de ander te weinig.
Ten tweede, konijnen kunnen bacteriën dragen waar ze zelf geen last van hebben (bordetella), maar waar cavia’s ziek van kunnen worden. Als de cavia ziek wordt (verkouden, snotterig, tot zelfs dodelijke longontsteking) en het konijn niet, denkt men dan ook totaal niet aan het konijn als veroorzaker van de ziekte, terwijl deze dus wel het gevaar voor de cavia betekende.
En ten derde, de communicatie is anders. Cavia’s zijn heel vocaal, het fluitende piepen van een cavia om aandacht of voer klinkt in de oren van een konijn als een alarmkreet waardoor deze elke keer weer onbedoeld stress kan ervaren. Ook de lichaamstaal is anders. Ze verdragen elkaar, maar begrijpen elkaar niet. Ze hebben dus gewoon niets aan elkaar, een konijn en cavia die proberen te communiceren worden dus steeds in elkaar teleurgesteld. Dat is nog onschuldig, maar het kan ook mis gaan. Zoals wanneer een konijn dat het even zat is gromt of knort: een cavia interpreteert dat als gezellig contact zoeken. Een konijn dat daarna waarschuwend op de grond stampt als de cavia niet weg gaat, bereikt vaak het tegenovergestelde: de cavia ‘bevriest’ als reactie op gevaar, en blijft juist stokstijf staan. Tenslotte kan het konijn datgene doen wat bij konijnen onderling zeer geaccepteerd en normaal is als er meerdere waarschuwingen genegeerd worden: een trap geven met de achterpoten. Konijnen onderling kunnen dat hebben, maar een cavia kan geblesseerd raken en zelfs sterven. Zelfs een dwergkonijn kan een cavia al dodelijk verwonden. Van buiten af zie je dan niets aan je cavia…
Het kan jaren goed gaan. Het kan ook één dag goed gaan. Mensen weten vaak niet van de achtergronden, en denken dat het niet aan het konijn ligt als ze de cavia ineens dood in het hok vinden, ‘want dat ging toch altijd goed’.
Ik zou iedereen dan ook heel graag willen aanraden om een konijn een ander konijn als maatje te geven en een cavia een andere cavia. Ik zal dan ook niemand een cavia verkopen als die bij een konijn gezet zou moeten worden. “
Ik houd al vele jaren dieren en ben absoluut voorstander van konijnen samen houden en cavia’s samen houden.
Toch zijn er uitzonderingen op de regel.
De enige reden voor mij om een konijn en cavia niet samen te zetten is de kans op ziekte bij de cavia vanwege de bacterie (bordetella bronchiseptica).
Toch zal ik hier toekomstig met meerdere dierenartsen over gaan praten.
Ik leg hieronder uit dat er uitzonderingen zijn en dat ondanks dat ze elkaars ‘”taal” niet spreken, elkaar toch leren en kunnen begrijpen zoals honden en katten ook naast elkaar leven en elkaar prima begrijpen. Soms kunnen verschillende soorten dieren het nog beter met elkaar vinden dan soortgenootjes….en ik spreek uit ervaring.
Soms heb je een konijn wat juist bij cavia’s wil zijn en ze steeds opzoekt en heel voorzichtig is met de cavia’s. Ik had een vrouwtjescavia die totaal niet geboeid was door een ander konijn (gecastreerd mannetjeskonijn) en daar ook geen gezelschap aan ontleende. Ik had het moeten filmen want als zij het hok in wilde om bij de cavia’s te zijn, keek ze eerst waar ze kon lopen zodat ze niet op een cavia terecht zou komen want die zitten vaak in een huisje waar ze plotseling uitkomen. Zij had nooit een cavia kunnen blesseren. Zo had ik wel meer konijnen die uiterst voorzichtig waren met de cavia’s.
Ook kan het zijn dat je een konijn hebt dat gehandicapt is en daardoor niet gecastreerd kan worden en veel heeft aan de gezelschap van een cavia (ook ongecastreerd en te oud om nog te laten castreren, zal vechten met andere mannetjescavia’s en daarom ook eenzaam) omdat er geen konijn bij kan. Een gehandicapt konijn is vaak rustig en is motoriek niet in staat om een cavia per ongeluk te bezeren. Ik ben nu in het bezit van een gehandicapt konijn en hij vindt het leuk om een cavia in de buurt te hebben. De cavia doet zijn eigen ding en soms wil hij wat dichter bij het konijn zijn en dan zitten ze gezellig naast elkaar. De cavia heeft de keuze wel of niet bij het konijn te zijn.
Ook is een cavia rustiger voor sommige konijnen die een ander konijn als stress ondervinden. Dus er zijn uitzonderingen waarbij je kan zeggen dat ze veel aan elkaar kunnen hebben. Dus zeg nooit nooit. Wel is het natuurlijk uiterst jammer dat konijnen cavia’s ziek kunnen maken.
Het voedsel kun je ook mengen. Als je science selective caviavoer en science selective konijnenvoer mengt, is er niets aan de hand. Je hebt dan een kwalitatief een hoogwaardig soort voer met bijna dezelfde ingredienten behalve de vitamine C. Ook eten cavia’s en konijnen dezelfde soort groentes dus dat is ook geen probleem. Beiden zijn het enorme hooi-eters. Teveel biks is ook niet goed dus als je daar niet teveel van geeft, kan het konijn – maar ook de cavia – nooit te dik worden.
Als je weet dat een cavia minder goed tegen de kou kan, kun je ook besluiten om zowel konijn met cavia in het najaar binnen in een ruim hok te houden tot het voorjaar weer van start gaat.
Conclusie: soms is er geen mogelijkheid om twee konijnen bij elkaar te zetten om welke reden dan ook. Dan is het leuk om er een gewillige cavia bij te houden die het ook leuk vindt. Als de cavia het niet leuk vindt, merk je dat snel genoeg en haal je ze weer uit elkaar. Voor beiden is het ook belangrijk dat ze elkaar op kunnen zoeken maar ook dat ze zich terug kunnen trekken (beiden een eigen huisje bijvoorbeeld).